Czytanie wszechstronnie rozwija rozwój psychiczny dziecka. Badania naukowe potwierdzają, że głośne czytanie dziecku posiada wiele zalet:

1. Buduje mocną więź między rodzicem a dzieckiem.
2. Tworzy skojarzenie czytania z przyjemnością i poczuciem bezpieczeństwa.
3. Niezwykle stymuluje rozwój mózgu.
4. Przynosi ogromną wiedzę ogólną, rozbudowuje słownictwo.
5. Uczy myślenia, pomaga w rozumieniu ludzi, świata i siebie.
6. Daje kontakt z bogactwem doświadczeń niemożliwych do zdobycia samemu.
7. Rozbudza zainteresowania, rozwija wyobraźnię.
8. Uczy wartości moralnych, wpływa na zmianę negatywnych postaw na pozytywne.
9. Buduje samo uznanie – dziecko czuje się ważne, kochane i coraz bardziej kompetentne.
10. Ułatwia samodzielne czytanie, daje podwaliny w mówieniu i pisaniu.
11. Chroni przed uzależnieniem od telewizji i absorbowaniem w niej antywartości.
12. Uczy nieagresywnych sposobów rozwiązywania problemów i konfliktów.
13. Kształtuje nawyk czytania na całe życie.
14. Jest najlepszą inwestycją w pomyślną przyszłość dziecka.
15. Stymuluje rozwój emocjonalny, rozwija wrażliwość i empatię.
16. Rozwija język i pamięć.
17. Uczy myślenia, poprawia koncentrację.

W jaki sposób przystąpić do pracy poprzez zabawę z książką?

• Należy czytać codziennie poprzez co najmniej 20 minut. Czas czytania należy dostosować do przedziału wieku dziecka, początkowo może to być krótki tekst. Należy go wydłużać; chodzi jednak o codzienny rytuał czytania. Dobrą porą jest wieczór przed snem.
• Czytanie ma się kojarzyć z radością - nigdy z przymusem, karą czy nudą. Powinno być wspólnym dokonywaniem odkryć, przeżywaniem tajemnic i wzruszeń; sytuacją, której dziecko nie może się doczekać.
• Należy czytać książki ciekawe dla dziecka i wartościowe. Jeśli dziecko chce, można i warto kilkakrotnie czytać tę samą książkę czy wiersz.
• Dziecko ma prawo zadawać pytania, wracać do tej samej strony, rozmawiać na temat czytanego tekstu.

Kryteria wyboru książek do głośnego czytania dzieciom.

Książki powinny być:

1. Ciekawe i znaczące dla dziecka.
2. Napisane ładną i poprawną polszczyzną.
3. Uczące szacunku wobec ludzi, dziecka, innych istot, zwierząt, przyrody, kraju, uznanych norm społecznych i prawa.
4. Rozwijać wrażliwość moralną – nieść jednoznaczny przekaz moralny ukazując i promując wzorce właściwych zachowań: uczciwości, życzliwości, empatii, altruizmu, przyjaźni, miłości, odpowiedzialności, itp. – nie mogą demoralizować.
5. Powinny chronić wrażliwość i zdrowie psychiczne dziecka – nie straszyć, nie wzbudzać niepokoju i poczucia zagrożenia – czytając zawsze należy brać pod uwagę wiek i wrażliwość dziecka.
6. Nie powinny utrwalać szkodliwych stereotypów kulturowych, rasowych, nawet jeśli są podawane w niewinnej lub humorystycznej formie: że dzieci można bić, że macocha jest zła, że wyśmiewanie innych świadczy o poczuciu humoru, itp.
7. Budujące pozytywny stosunek do świata i wiarę w siebie.

Zadbajmy, by czytanie dla dziecka było zawsze radością – będzie nią wówczas, gdy będzie słuchało i uruchamiało wyobraźnię w ramionach bliskiej osoby.

Głośne, codzienne, 20-minutowe czytanie, to najlepsza inwestycja w przyszłość naszych dzieci.

Mamo! Nie chcę pić wody! Wolę oranżadę!" - to najczęściej słyszy rodzic, kiedy próbuje nakłonić swoją pociechę do wypicia szklanki wody. Niestety, najmłodsi nie lubią jej i piją jej bardzo mało. Woda nie ma intensywnego smaku, nie przyciąga ich uwagi kolorem. Dzieci kochają też bąbelki!
W porównaniu z barwnymi, słodkimi napojami, zwykła niegazowana woda jest dla nich po prostu nudna. Żeby dziecko częściej po nią sięgało, my rodzice powinniśmy już od najwcześniejszych lat przyzwyczajać je do jej picia!

Bądźmy przykładem! To najprostszy i bardzo skuteczny sposób, aby nauczyć nasze dziecko nawyku picia wody i zasad zdrowego odżywiania. "Nie chcę frytek babciu! Wolę ryż!" - czy uważasz, że Twoje dziecko nigdy nie wypowie takich słów? To nie jest niemożliwe! Twoja pociecha będzie sięgać po zdrowe przekąski, ale aby tak się stało, sami musimy unikać frytek i hamburgerów,
a owoce i warzywa powinny być stałym elementem naszych posiłków. Nigdy nie przekonamy dziecka do picia wody, jeśli najpierw przyzwyczaimy go do słodkiego smaku herbaty czy innych napojów lub jeśli sami w jego obecności będziemy pić wszystko, tylko nie wodę. Dajmy dziecku szansę. Niech pozna
i przyzwyczai się do neutralnego smaku wody jak najwcześniej, wtedy samo będzie wybierać ją w pierwszej kolejności. Nie obawiaj się, że dziecko nie zaakceptuje płynu, który nie jest słodki - to bezzasadne.

Gdy Twoje dziecko prosi o coś do picia, podaj mu szklankę wody. Postępuj tak już od najwcześniejszych lat jego życia. Jeżeli wciąż będzie grymasić, zastosuj pewien "podstęp". Nalej wodę do ulubionego kubka dziecka i dodaj odrobinę świeżego soku z cytryny, pomarańczy czy mandarynki. Dzięki temu woda nabierze ciekawego dla dziecka smaku i chętniej ją wypije. Bardzo możliwe,
że poprosi o więcej! Wykorzystuj słomki i kolorowe kubki - to gadżety, które dodatkowo uatrakcyjnią wodę. Już maluchowi pozwalaj na odrobinę samodzielności i pozwól nalewać wodę do kubeczka. Czasami możliwość naśladowania "dorosłej" czynności jest wystarczającą zachętą.

Dzieci uwielbiają bawić się wodą! A my rodzice wiemy o tym najlepiej. Ile razy musieliśmy wycierać szmatką kałuże, które nasze dzieci zrobiły w kuchni czy w łazience podczas zabaw? Najmłodsi uwielbiają brać kąpiel w wannie albo bawić się w przelewanie wody, stojąc na stołku przy zlewie. Woda jest niezmiernie ciekawa dla naszej pociechy, daje wiele możliwości i bynajmniej nie służy tylko do picia. Skorzystajmy z tego! Rozmawiajmy z dziećmi o wodzie, o tym jak ważna jest dla otaczającego nas środowiska, jakie ma możliwości
i zastosowania. Niech dzieci dowiadują się o niej nie tylko od nauczycieli,
ale również od nas! Wytłumaczmy szkrabowi, że bez wody nie byłoby nas,
nie rosłyby rośliny, a króliczki nie skakałyby po polanie. Dzięki temu dziecko doceni wodę, a być może będzie też dbało, aby nie marnowała się w domu. To nie tylko  sposób na poszerzenie jego wiedzy, ale też na zacieśnienie Waszych relacji. Inicjujmy zabawy związane z motywem wody. Przeprowadzajmy mini-eksperymenty. To będzie dla nich świetna rozrywka, a także pożyteczna lekcja. Poprzez zabawę dziecko rozwija swoje zdolności emocjonalno-poznawcze. Może się także relaksować i wyciszyć. Pobaw się z dzieckiem podczas kąpieli
w wannie, a z pewnością prześpi smacznie całą noc (i Ty podobnie).

Podczas zabaw wykorzystujcie ulubione przedmioty pociechy. Niech ozdobi kubek, który będzie służył do picia wody, pobawi się jej smakiem i kolorem. Najmłodsi uwielbiają też puszczać bańki wodne, barwić wodę farbami, bawić się nią w ogródku, kiedy jest ciepło czy przelewać wodę do naczyń o różnych kształtach. Dzięki zabawom dziecko dowie się, co to jest objętość albo jaki jest związek pojemności naczynia z jego wielkością i kształtem. Dobrym pomysłem są również zajęcie rodzinne, jak np. wspólne podlewanie roślin. Czyż nie jest to wspaniały sposób na przyjemne i pożyteczne spędzenie czasu ze swoją pociechą?

Pamiętajmy, że dając dobry przykład będziemy w stanie zdziałać o wiele więcej niż nakazując czy zabraniając. Rozmawiajmy o wodzie, zachęcamy dzieci do zabaw! Nasz wysiłek z pewnością zaprocentuje na przyszłość!

1.Dlaczegoprawidłowe żywienie już najmłodszych dzieci jest tak ważne?

Odpowiednio zbilansowana i racjonalna dieta dziecka jest szczególnie ważna, ponieważ warunkuje pełnie zdrowia oraz optymalny wzrost i rozwój, w tym zarówno fizyczny, jak i umysłowy. Odpowiedzialność za prawidłowe żywienie dziecka spada jednak na barki rodziców. To oni już od najmłodszych lat życia dziecka powinni przekazywać wzorce dotyczące zdrowego stylu życia oraz racjonalnej diety.

Prawidłowe nawyki żywieniowe powinny być utrwalane już od najmłodszych lat, co skutkuje dużą szansą ich powielania w życiu dorosłym. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż maluchy, które nie jedzą chipsów i nie spożywają słodkich napojów gazowanych, także w dorosłym życiu będą ich unikały.

2.Kilka podstawowych zasad codziennego żywienia dziecka, którymi powinnikierować się rodzice.

W codziennym jadłospisie dziecka powinno znaleźć się co najmniej 4-5 posiłków, w tym minimum jeden ciepły. W każdym z głównych posiłków, takich jak: śniadanie, obiad i kolacja, należy podać dziecku źródło pełnowartościowego białka, warzywa i/lub owoce oraz produkt obfitujący w węglowodany złożone. Ponadto w menu dziecka w wieku przedszkolnym powinny znaleźć się produkty zbożowe, takie jak: grube kasze, płatki oraz pełnoziarniste pieczywo (to doskonałe źródło błonnika pokarmowego). Nie można zapominać też o mleku i jego przetworach, szczególnie zalecane są produkty naturalne. Ta grupa produktów to bardzo cenne źródło wapnia, który jest budulcem kości i zębów. Ważny jest także rodzaj tłuszczu, do smarowania rekomendowane jest masło, a do przygotowywania potraw zaleca się tłuszcze roślinne, np. olej rzepakowy czy oliwę z oliwek. Żywienie dziecka powinno być urozmaicone, posiłki regularne, a wielkość porcji dostosowana do wieku i potrzeb młodego organizmu. Ponadto należy unikać nadmiaru cukru i słodyczy oraz innych niezdrowych przekąsek, spożywanych zwłaszcza podczas siedzących czynności.

3. Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez dorosłych w żywieniu dziecka?

Rodzice powinni pamiętać, ze dieta dziecka w dużym stopniu różni się od diety osoby dorosłej. Nie powinni oni bezkrytycznie stosować swoich zasad żywienia w jadłospisie dzieci. Należy także unikać stosowania niekonwencjonalnych, źle zbilansowanych, modnych diet. Do najczęstszych błędów rodziców można zaliczyć: zbyt małą ilość posiłków, brak regularności, nadmierne używanie przypraw, szczególnie soli oraz małe urozmaicenie i niedostosowanie wielkości porcji do wieku dziecka. Dieta małych dzieci często obfituje w słodycze i słodkie napoje, a brakuje w niej podstawowych produktów, takich jak mleko i jego przetwory oraz warzywa i owoce. Ponadto brak czasu rodziców, zniecierpliwienie i nerwowa atmosfera podczas posiłków mogą zniechęcać dziecko do jedzenia oraz skutkować kojarzeniem posiłków z przykrościami.

4. Na jakie skutki narażone są nieprawidłowo żywione dzieci?

Nieprawidłowe żywienie dzieci, w którym występuje zarówno niedobór, jak i nadmiar wielu składników diety, może mieć swoje negatywne konsekwencje. Źle zbilansowana dieta wieku dziecięcego może skutkować między innymi: zaburzeniami wzrostu i rozwoju dzieci, niedożywieniem, ale także nadwagą czy otyłością. Obok powyższych wymienia się też próchnicę zębów oraz, wynikające z niedoborów mineralno-witaminowych, niedokrwistość czy nieprawidłowa mineralizacja kości. Co więcej, dzieci niewłaściwie odżywiane są apatyczne, szybciej się męczą oraz mają gorsze wyniki w nauce. Negatywne konsekwencje nieprawidłowego żywienia dzieci mogą mieć także dużo bardziej odległe skutki - zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2, nadciśnienia czy miażdżycy w wieku dorosłym.

5. Czy istnieje zależność między zdrowym odżywianiem a odpornością u dzieci?

 Nieprawidłowa dieta może osłabiać funkcjonowanie układu odpornościowego, prowadząc do spadku odporności. Bardziej narażone na różnego rodzaju infekcje są niedożywione dzieci. Dzieci, których dieta dostarcza im odpowiednią ilość białka, witamin i składników mineralnych, mają mocniejszy organizm, który łatwiej broni się przed wirusami. Ważne jest także regularne jedzenie. Głodny przedszkolak jest bardziej narażony na zachorowanie.

6. Jak często dziecko może jeść słodycze i które z nich są zdrowsze dla dziecka, a których w ogóle nie powinno dostawać?

W dziennej racji pokarmowej dziecka znajduje się pewna ilość cukru i słodyczy. W przypadku trzylatka jest to około 30 g na dobę, a w przypadku 4-6 latka około 35 g. W tej grupie, oprócz cukru, znajdują się także miód, dżem oraz wszelkie inne słodkości. Warto także podkreślić, iż słodkie napoje i soki również dostarczają pewną ilość cukru. Dlatego, jeśli w diecie dziecka są takie produkty, należy już ograniczać inne źródła cukru. Biorąc pod uwagę często znikomą wartość odżywczą produktów tej grupy, słodycze należy podawać dziecku w ograniczonych ilościach, raczej jako deser, a nie zamiennik racjonalnego posiłku. Ponadto w słodyczach takich jak czekolada, ciasteczka itp., oprócz cukru, zwykle kryje się także spora ilość tłuszczu. Nadmiar obu powyższych w diecie dziecka może skutkować próchnicą zębów, a także nadwagą czy otyłością. Doskonałym substytutem słodyczy mogą być świeże owoce, takie jak winogrona, morele czy np. truskawki.

Aneta Chowaniecw oparciu o rozmowę z dr Anną Harton, dietetyk z Katedry Dietetyki Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie.